Κι αν τα πράγματα δεν είχαν γίνει όπως έγιναν; Η ερώτηση ίσως φαίνεται ηλίθια, αλλά από κάτι τέτοιες ερωτήσεις ξεκίνησε και η Θεωρία της Σχετικότητας. Άραγε τι θα δούμε αν ανοίξουμε κάποιες πόρτες πίσω από τις οποίες κρύβονται εναλλακτικές επιλογές και εκβάσεις ιστορικών γεγονότων;
Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος του 1914-1918 ήταν μια μακρόχρονη, αιματηρότατη και ουσιαστικά αναίτια ανθρωποσφαγή που έβαλε τέλος στην «εποχή της αθωότητας» της Μπελ Επόκ, σε μια μακρόχρονη περίοδο σχετικής ειρήνης και ευημερίας στην Ευρώπη. Οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής ενεπλάκησαν σε μια αποτελματωμένη σύγκρουση και ο ανθός της ευρωπαϊκής νεολαίας χάθηκε στη δίνη του πολέμου. Οι ανισότητες που προέκυψαν μετά τη λήξη του έστρωσαν το δρόμο για την άνοδο των ναζί. Κάποιοι χαρακτηρίζουν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο «τραγική και αναίτια σύγκρουση», ή «τίποτα περισσότερο από το μεγαλύτερο σφάλμα της σύγχρονης ιστορίας».
Άραγε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος θα μπορούσε να αποφευχθεί; ‘Η έστω να μετατραπεί σε μια περιφερειακή γαλλογερμανική σύγκρουση στην οποία δεν ενεπλάκη ούτε η Βρετανία, ούτε η Αμερική; Σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν ήταν καθόλου απίθανο.
Τον Ιούλιο του 1914, όταν ξέσπασε ο πόλεμος, ελάχιστοι προέβλεπαν την συμμετοχή της Αγγλίας. Μετά την ήττα του Ναπολέοντα η Αγγλία είχε μείνει αμέτοχη στις ευρωπαϊκές συγκρούσεις. Έτσι, δείχνοντας πολιτική διορατικότητα, η Αγγλία κάλλιστα θα μπορούσε να μείνει έξω από τη δίνη του πολέμου. Αν η Αγγλία είχε μείνει έξω από τη σύγκρουση, 947.000 νεαροί Βρετανοί δεν σκοτώθηκαν ποτέ, ενώ Γαλλία και Γερμανία ήρθαν σε συνεννόηση ήδη από τα τέλη του 1914. Η πτώση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας αναβλήθηκε για δεκαετίες ολόκληρες. Ακόμα περισσότερο, ο «Αμερικανικός Αιώνας», αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας ΗΠΑ και Βρετανίας που άρχισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν υπήρξε ποτέ.
Ωστόσο, υπάρχουν και πολλά άλλα σενάρια που ξετυλίγονται στην κομβική χρονιά του 1914, την αποφασιστικότερη για την έκβαση του πολέμου. Η γερμανική επίθεση στο γαλλικό μέτωπο πετυχαίνει. Ο Αύγουστος του 1914 θυμίζει την νικηφόρα πρώτη φάση της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα στη Ρωσία μια γενιά αργότερα. Τα δώδεκα υποτίθεται απόρθητα οχυρά γύρω από τη βελγική Λιέγη πέφτουν, το ίδιο και οι Βρυξέλλες. Οι γαλλικές δυνάμεις κατατροπώνονται σε διαδοχικές μάχες στο Σαρλρουά και στο Ναμούρ. Χάρη στην επιδέξια και ταχύτατη στρατηγική τους, οι Γερμανοί νικούν τη Γαλλία. Προτού εκπνεύσει το 1914, ο πόλεμος έχει τελειώσει. Η συνθηκολόγηση υπογράφεται στο Παρίσι και η Γαλλία αναγκάζεται να καταβάλλει υπέρογκες πολεμικές αποζημιώσεις και να αφοπλιστεί. Η ήττα και η οικονομική κρίση τραυματίζουν ανεπανόρθωτα την εθνική υπερηφάνεια μια ολόκληρης γενιάς Γάλλων. Στη δεκαετία του 1920 ο αντισημιτισμός φουντώνει στην ταπεινωμένη Γαλλία και όχι στη Γερμανία. Ωστόσο, εδώ δεν υπάρχει ένας άλλος Χίτλερ για να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία.
Ο πόλεμος μπορεί να είχε τελειώσει πρόωρα. Ωστόσο, οι εκατόμβες είναι τρομακτικές. Η Γαλλία θρηνεί πάνω από ένα εκατομμύριο νεκρούς. Η Γερμανία τρία τέταρτα του εκατομμυρίου. Η τεχνολογία του 20ου αιώνα αποδεικνύεται φονικότατη και η έννοια του «ρομαντικού πολέμου» φαντάζει πια τραγικά παρωχημένη. Όμως η ανθρωποσφαγή έχει και μια ευνοϊκή συνέπεια: σε όλα τα επίπεδα γεννιέται μια ανανεωμένη έννοια της Ευρώπης ως ενιαία κοινότητα, ως ενιαία επικράτεια στην οποία υπάρχουν περισσότερα πράγματα που ενώνουν τους λαούς παρά τους χωρίζουν.
Με πρωτοβουλίες της πανίσχυρης Γερμανίας, ιδρύεται το 1925 μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα στην οποία συμμετέχουν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Η Κοινότητα αυτή μετεξελίσσεται σε μια Ευρώπη των Λαών. Το Δεύτερο Ράιχ ανακηρύσσεται στον «τιμονιέρη» μιας Ευρώπης που οδεύει προς την οικονομική και πολιτική ενοποίηση, δεκαετίες «πριν την ώρα της». Παράλληλα, Γερμανία και Ρωσία βρίσκουν την ευκαιρία να «νοικοκυρέψουν» τα εσωτερικά τους ζητήματα. Η Γερμανία εκδημοκρατίζεται και η κυβέρνησή της είναι καθαρόαιμα κοινοβουλευτική. Από την άλλη μεριά, η Ρωσία, μην έχοντας υποστεί τις εκατόμβες του 1915-1916 είναι σε θέση να πραγματοποιήσει οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Ο τσάρος παραμερίζεται και ο σπόρος της δημοκρατίας φυτρώνει, αποκλείοντας την βλάστηση των σπόρων του ολοκληρωτισμού. Η επανάσταση των Μπολσεβίκων απλώς δεν συμβαίνει ποτέ, γιατί οι συνθήκες βελτιώνονται για το ρωσικό λαό.
Ο Βλαντίμιρ Ίλις Λένιν θα πεθάνει εξόριστος στην Ελβετία, εκεί όπου βρισκόταν πριν το 1917. Ο Αδόλφος Χίτλερ, άσημος δεκανέας του γερμανικού στρατού και ημιαποτυχημένος ζωγράφος, ανακηρύσσεται σε πασίγνωστη πλην όμως γραφική μορφή στους μποέμικους κύκλους των καλλιτεχνών του Μονάχου. Ο Πικάσο ποτέ δεν ζωγραφίζει τη Γκερνίκα. Ο Άλμπερτ Άινσταϊν έμεινε στην Ευρώπη και αναδείχθηκε στον σημαντικότερου Ευρωπαίο επιστήμονα της σύγχρονης εποχής. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έγινε ποτέ. Οι εβραϊκές κοινότητες στην Ευρώπη δεν εξολοθρεύτηκαν. Δεν δρύθηκε ποτέ κράτος του Ισραήλ. Ο 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας της ειρήνης και της ευημερίας. Οι Ευρωπαίοι θυμούνταν τον μακρινό Εξάμηνο Πόλεμο του 1914 και αναστέναζαν με ανακούφιση που είχαν γλιτώσει παρά τρίχα από δεκαετίες αιματοχυσίας και πολιτικής κρίσης.
