Είστε αρκετά μεγάλοι για να έχετε προλάβει τον όρο «ηλεκτρονικός εγκέφαλος»; Αν ναι, τότε σίγουρα θυμάστε και έναν άλλο αναχρονιστικό όρο: «παιδί του σωλήνα». Ίσως θυμάστε τη φασαρία και τη χλαπαταγή που είχε γίνει όταν είχε γεννηθεί το πρώτο παιδί με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, το πρώτο «σωληνόπαιδο». Το πιθανότερο είναι όμως να το έχετε ξεχάσει, ακόμα κι αν το είχατε ζήσει.
Συλλογική Αμνησία γαρ…
Τέλος πάντων, αυτό είχε γίνει το 1978 (ναι, έχουν περάσει τριάντα τέσσερα χρόνια από τότε). Την ίδια χρονιά, κατά περίεργη σύμπτωση προβλήθηκε και η ταινία Τα Παιδιά Από τη Βραζιλία, βασισμένο σε ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα του Άιρα Λέβιν, όπου ο περιβόητος επιζήσας Ναζιστής γενετιστής Γιόζεφ Μένγκελε δημιουργεί δεκάδες κλώνους του Αδόλφου Χίτλερ για ευνόητους λόγους.
Για να τριτώσει η σύμπτωση, πάλι την ίδια χρονιά, ένας νεαρός Αμερικανός επιστημονικός συγγραφέας ονόματι Ντέηβιντ Ρόρβικ δημιούργησε πάταγο με την κυκλοφορία του βιβλίου του In His Image: The Cloning of Man (ελληνικός τίτλος Κατ’ Εικόνα και Ομοίωση). Ούτε λίγο, ούτε πολύ ο Ρόρβικ ισχυριζόταν ότι ο πρώτος «τεχνητός άνθρωπος» είχε ήδη δημιουργηθεί με τη μέθοδο της κλωνοποίησης (ή κλωνισμού, ή κλαδισμού όπως την έλεγαν τότε).
Έχω αναλύσει την ιστορία στο άρθρο μου Σαμαράκια στο Δρόμο για την Κλωνοποίηση που μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Όμως η κεντρική ιδέα είναι πως την εποχή εκείνη (το 1978) στο νου του μέσου ανθρώπου που δεν ήταν εξοικειωμένος με τις εξελίξεις και τους όρους της γενετικής και της βιολογίας, οι όροι «κλώνος», «εξωσωματική», «μετάλλαξη», «γονίδια», “DNA” κλπ, ήταν άγνωστες λέξεις.
Πόσο μάλλον στην Ελλάδα. Πόσο μάλλον σε μια χώρα όπου το παπαδαριό έχει βαρύνουσα γνώμη για επιστημονικά επιτεύγματα η οποία προβάλλεται από τα ΜΜΕ. Πόσο μάλλον σε μια χώρα στην οποία η Θεωρία της Εξέλιξης εκβάλλεται τεχνηέντως από τη διδακτέα ύλη εδώ και δεκαετίες.
Πόσο μάλλον σε μια χώρα όπου κάθε τι καινοτομικό είναι εξ ορισμού άκρως επικίνδυνο, εξοβελιστέο, αποτρόπαιο και αντιμετωπίζεται με παθολογική υστερία.
Κι όχι μόνο από τον «απλό λαό».
Τέλος πάντων, η ιστορία περί εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι αρκετά παλιά. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Ιταλός δρ Ντανιέλε Πετρούτσι είχε γονιμοποιήσει ανθρώπινο ωάριο σε δοκιμαστικό σωλήνα και το κράτησε ζωντανό επί 29 ημέρες ώσπου αυτό έφτασε στο μέγεθος μπιζελιού. Σε μεταγενέστερο πείραμα το γονιμοποιημένο ωάριο επέζησε επί 59 ημέρες. Όμως η παρέμβαση του παντοδύναμου Βατικανού έθεσε τέρμα στις σχετικές έρευνες. Οι οποίες βεβαίως δεν μπορεί να ήταν παρά -τι άλλο;- διαβολικές.
Βέβαια ήταν θέμα χρόνου να ολοκληρωθεί το πείραμα, αν όχι στην Ιταλία, τουλάχιστον κάπου αλλού.
Πλην όμως καιροφυλακτούν οι πανταχού παρόντες αυτόκλητοι θεματοφύλακες της ηθικής και οι ευσυνείδητοι κωδωνοκρούστες.
«Το μυστήριο του γάμου δίδει στο ζεύγος το δικαίωμα της τεκνοποιήσεως κατά τρόπο φυσικό και όχι δια των δοκιμαστικών σωλήνων. Αυτό είναι πραγματικό έγκλημα στα μάτια της εκκλησίας», δηλώνει ο Τζων Μακ Ντόναλντ, καθηγητής Θεολογίας στο Κολλέγιο Καθολικών σπουδών του Χέρφορντσαϊρ.
Ο καιρός γαρ εγγύς.
«Η ιδέα της γονιμοποιήσεως ωαρίου σε δοκιμαστικό σωλήνα και της τοποθετήσεως του εμβρύου στην μήτρα της γυναίκας που θα γεννήση το βρέφος, πιθανόν να πραγματοποιηθή εντός του τρέχοντος έτους στην Αγγλία», λέει ο Νομπελίστας Ουάτσον. Και στο μεταξύ το Βατικανό ανακοινώνει ότι «κάθε προσπάθεια δημιουργίας οργανισμού σε δοκιμαστικό σωλήνα θα παραβίαζε ηθικές αρχές. Οι νόμοι του Θεού και της φύσεως απαιτούν όπως στην πορεία της γεννήσεως του ανθρώπου, η βιολογική δραστηριότης να μη διαχωρίζεται από τις προσωπικές σχέσεις των γονέων». (Ακρόπολις 2.2.1971)
Ο καιρός γαρ εγγύτερος. Και οι προφήτες σπεύδουν να λάβουν θέση για να προλάβουν. Στην Ακρόπολι της 22.9.1974 διαβάζουμε:
«…Κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήση ποια μπορεί να είναι η αντίδρασι ενός εφήβου που θα μάθη ότι γεννήθηκε σε ένα… σκεύος χημικού εργαστηρίου και ανεπτύχθη στη μήτρα μιας... ξένης γυναίκας. Είναι γνωστές οι ψυχικές διαταράξεις που συχνά παθαίνουν τα εξ υιοθεσίας τέκνα όταν μαθαίνουν ότι οι γονείς τους δεν είναι πραγματικοί αλλά θετοί. Στην περίπτωση των «παιδιών των δοκιμαστικών σωληνών», η ψυχολογική αυτή κρίσις είναι μοιραίο να εκσπάση πολύ εντονώτερα.
«Θα έρθει κάποτε η μέρα που μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων θα δημιουργηθεί σε δοκιμαστικούς σωλήνες. Πλησιάζουμε στην εποχή της δημιουργία ανθρώπινων όντων «κατά παραγγελίαν». Καθένας καταλαβαίνει τι επιπτώσεις θα είχε αυτό στον κοινωνιολογικό και πολιτικό τομέα…» Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 23.7.1978
«Όμως θα χρειαστούν πολλές έρευνες και πειράματα ακόμη μέχρις ότου να μπορούν οι γιατροί να πουν με βεβαιότητα ότι η μέθοδος της δημιουργίας παιδιών σε δοκιμαστικό σωλήνα είναι ακίνδυνη. Ποιος όμως θα μπορέσει έστω και τότε να μας βεβαιώσει ότι το ίδιο ακίνδυνη θα είναι αυτή η πρακτική για το μέλλον της ανθρωπότητας και από την κοινωνιολογική και πολιτική άποψη;" Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 23.7.1978
Αλήθεια, τι έλεγε ο «απλός λαός»; Ας δούμε ένα ρεπορτάζ της μακαρίτισσας Μαλβίνας Κάραλη από ένα φύλλο της τότε Βραδυνής (27.7.1978)
«Στους Αθηναίους δεν πολυάρεσε το πρωτοφανές γενετικό επίτευγμα», είναι η γενικότερη διαπίστωση.
Αλήθεια, τι περίεργο;
Και ακολουθούν διάφορες γνώμες. Γιατί ως γνωστόν ο καθένας έχει και από μία (όπως θα έλεγε και ο ανεπανάληπτος επιθεωρητής Κάλλαχαν)
Υπάλληλος. «Αυτά είναι καλά μόνο για να τα διαβάζουμε» (από μακριά και με προσοχή)
Εκπαιδευτικός: «Δεν θα τολμούσα ποτέ να κάνω παιδί μ’ αυτό τον τρόπο… Είναι ένα θαύμα της Επιστήμης αλλά τόσο αντιανθρώπινο… Αν εφαρμοστή πλατύτερα αυτή η μέθοδος, θα γίνουν φοβερά πράγματα… Δεν θ’ απορήσω καθόλου αν μάθω πως έγιναν κλινικές-βιομηχανίες, όπου γυναίκες μη στείρες θα διαθέτουν τη μήτρα τους για να εγκυμονούν –επ’ αμοιβή- ξένα παιδιά…» (κι αυτή ‘εκπαίδευε’ τη νέα γενιά)
Νοικοκυρά. «Είναι φοβερό να φτιάχνωνται παιδιά σε σωλήνες. Σκεφθήτε πώς θα αισθάνεται αυτό το μωρό όταν μεγαλώση και μάθη…» (no comments)
Φοιτητής. «Σιγά-σιγά θα υποστούμε… μετάλλαξι. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αναστολή στο σεξ (το οποίο ξεκινάει από το ένστικτο της διαιωνίσεως) από την γνώσι πως τώρα είναι δυνατόν να γίνη παιδί χωρίς σεξ…» (αυτός πρέπει να διάβαζε πιο πολύ επιστημονική φαντασία παρά τα μαθήματά του)
Και εντάξει, ας δεχτούμε ότι ο «απλός λαός» μπορεί να έχει το ελαφρυντικό της άγνοιας. Οι «επαΐοντες» όμως; Για να δούμε τι έλεγε ο ακαδημαϊκός Νικόλαος Λούρος, το «βαρύ πυροβολικό» της Ελληνικής Βιολογίας της εποχής:
Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο δρ Στέπτοου, δημιουργός του πρώτου «παιδιού του σωλήνα» πρότεινε τη μέθοδό του στο 30ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο επί της στειρότητας, ο Λούρος εξέδωσε ανακοίνωσι με τίτλο «Κατά της ετερολόγου εμφυτεύσεως». Και ξεσπάθωσε δηλώνοντας ότι η μέθοδος «είναι ιδιαίτερα παράλογος ακριβώς γιατί βρίσκεται σε αντίθεσι με τις βιολογικές και κοινωνικές προϋποθέσεις του γάμου».
Και κατέληξε.
«Η σύγχρονη Γυναικολογία γίνεται συνένοχη σε ένα έγκλημα για τον κολασμό του οποίου δεν υπάρχει ακόμη νομική πρόβλεψι, αλλά η πρόβλεψι αυτή θα πρέπει να έχη γίνη όταν η εμπειρία θα έχη συσσωρευθή». (Βραδυνή 4.10.1972)
Πότε θα έχει συσσωρευθεί αυτή η εμπειρία; Κάποτε...
Δέκα χρόνια αργότερα, ο ίδιος ταγός του πνεύματος θα συνέχιζε στο ίδιο κλίμα μιλώντας στην Αίθουσα Βαθειάς Κατάψυξης (Ακαδημία Αθηνών)
«Κοινωνικό χάος μπορεί να δημιουργηθεί από το συρμό των ‘παιδιών του σωλήνα’… Η αλλότρια χρησιμοποίηση του σπέρματος και μάλιστα του κατεψυγμένου αποτελεί κοινωνικούς κινδύνους πολύ πιο σημαντικούς από τους Παγκόσμιους Πολέμους. Οι δυο αξιόλογοι Άγγλοι γυναικολόγοι φαίνεται πως έπαθαν ό,τι παθαίνουν οι ταχυδακτυλουργοί και δεν αρκούνται στα εντυπωσιακά κατορθώματά τους αλλά θέλουν μα τα υπερβάλλουν» Ακρόπολις 14.4.1982
Αχ-βαχ…
Σύμφωνα με στοιχεία του 2005 (Ιατρικά Ελευθεροτυπίας, τ. 13, 20.12.2005) στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 12.000 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης ετησίως και γεννιούνται 5.000 παιδιά.
Και πιο πρόσφατα.
«Περισσότερα από 30 χρόνια μετά την ανακοίνωση της γέννησης του πρώτου ‘παιδιού του σωλήνα’, ερευνητές δηλώνουν πως παρατηρούν λίγες μόνο ιατρικές διαφορές μεταξύ αυτών και των παιδιών που συλλαμβάνονται με τον φυσιολογικό τρόπο.
Παγκοσμίως έχουν γεννηθεί περισσότερα από 3 εκατ. παιδιά με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η οποία αποτελεί τώρα το 4% των γεννήσεων, ανέφεραν ερευνητές στο Συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την πρόοδο της επιστήμης». Iatronet, 23.2.2010
Βέβαια δεν μιλάμε πια για «παιδιά του σωλήνα», αλλά για «υποβοηθούμενη αναπαραγωγή». Κατά τον ίδιο τρόπο που στην Πολιτικά Ορθή Newspeak δεν υπάρχει πια «δημόσια τάξη» αλλά «προστασία του πολίτη», δεν υπάρχει πια «ανάπηρος» αλλά «ΑΜΕΑ», δεν υπάρχει πια «λαθρομετανάστης» αλλά «παράτυπος μετανάστης» κλπ κλπ κλπ. Να προσέχετε πολύ καλά τι λέτε. Την άλλη την αποκλείσανε από την Ολυμπιάδα...
Και η Συλλογική Αμνησία καλά κρατεί.
Θανάσης Βέμπος