Ξέρετε ή μήπως θυμάστε τι σημαίνει «μη αντιστρεπτή μεταβολή;»
Η απλή ερμηνεία θα ήταν «ό,τι γράφει δεν ξεγράφει». Σαν εκείνο το κινούμενο δάχτυλο του Ομάρ Καγιάμ. Τι όμως εννοούσε ο ποιητής; Ποια ήταν η φύση της ποίησης;
Ό,τι και η ποίηση της Φυσικής: «Όλα τα φαινόμενα που συμβαίνουν στη Φύση είναι μη αντιστρεπτές μεταβολές, δηλαδή αποτελούν μεταβάσεις από μια λιγότερο πιθανή σε μια περισσότερο πιθανή κατάσταση», λέει ένας γενικός συμπαντικός νόμος που μπορεί να τον βρείτε σε διάφορες εκδοχές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει σχέση με την εντροπία.
Εντροπία: εκ του «τροπή» + «ένδον», για τους γραμματιζούμενους.
«Όταν ένα σύστημα μεταβαίνει από μια λιγότερο πιθανή σε μια περισσότερο πιθανή κατάσταση (μη αντιστρεπτή μεταβολή), η εντροπία του συστήματος αυξάνεται», λέει ένας άλλος βασικός συμπαντικός νόμος που μπορεί να μεταφραστεί πολύ απλούστερα και παραστατικότερα ως εξής:
Ο τζάμπας πέθανε.
Όχι, δεν αναφέρομαι στην οικονομικοπολιτικοκοινωνική κατάρρευση του Helladistan –ή μάλλον όχι μόνο σε αυτή. Μιλώ για κάτι πολύ ευρύτερο. Μιλώ γι αυτό το κάτι πολύ ευρύτερο εδώ και οχτώ χρόνια (ζωή νάχουμε) μέσα από αυτή την στήλη, και πολύ περισσότερα μέσα από τα βιβλία και τα άρθρα μου. Πείτε το βίτσιο, πείτε το εμμονή, πείτε το χόμπι, πείτε το αποστολή, πείτε το όπως θέλετε.
Στο μεταξύ ο πήχης ανεβαίνει
«Η οικογένεια δεν παρακολουθεί πλέον τηλεόραση, βυθίζεται σε αυτή», λέει ο Αμερικανός καθηγητής Τζεφ Ρόμπινς. Και η δημοσιογράφος Μαριάννα Τζιαντζή (TV, Καθημερινή, 8.8.2010), σχολιάζει. «Ναι μεν οι ενήλικοι μπορούν κάπως να ελέγξουν το βαθμό καταβύθισης, όμως για τα παιδιά η επίδραση της τηλεόρασης… είναι καταλυτική. Άλλο να παρακολουθεί ένα παιδί από απόσταση μια εκπομπή σε μια σχετικά μικρή οθόνη, κι άλλο ναι είναι ξαπλωμένο στο πάτωμα, πολύ κοντά σε έναν πολύχρωμο γίγαντα, που μπροστά του ο πραγματικός κόσμος φαίνεται άνοστος, στατικός και άχρωμος».
Κι όλο ανεβαίνει ο πήχης.
«Πώς ένα Μέσο που απαιτεί όλο και λιγότερη φαντασία για την παρακολούθησή του θα επηρεάσει το μέλλον της φαντασίας», αναρωτιέται ο καθηγητής Ρόμπινς.
Citius, Altius, Fortius!
«Προσφέροντας απαντήσεις σε ερωτήματα με τόσο αμείλικτη αποτελεσματικότητα, το Ίντερνετ κόβει την προμήθεια ενός ακόμα πιο πολύτιμου αγαθού: της παραγωγικής κλιμάκωσης της περιέργειας», λέει ο Ben Greenman της International Herald Triubune (Καθημερινή, 3.10.2010)
Πού θα φτάσει τελικά ο πήχης;
«Αν ο λαϊκισμός ήταν θρησκεία, η Ελλάδα θα ήταν Πακιστάν», γράφει ο Στέφανος Κασιμάτης στην (Καθημερινή, 22.9.2010).
Άραγε η μεταβολή αυτή είναι αντιστρεπτή; Και εν πάση περιπτώσει, ποια είναι η περισσότερη πιθανή κατάσταση;
Ε, ρε μπλέξιμο…
Κατά βάση όμως τα πράγματα είναι απλά.
«Η ανθρώπινη φυλή θα εξαφανιστεί μέσα στα επόμενα 100 χρόνια, αδυνατώντας να επιβιώσει από την έκρηξη του πληθυσμού και την αλόγιστη κατανάλωση, σύμφωνα με τις δυσοίωνες εκτιμήσεις του Αυστραλού καθηγητή μικροβιολογίας Φρανκ Φένερ. Ο 95χρονος καθηγητής εκτίμησε ότι ο homo sapiens δεν θα υπάρχει πιθανότατα μετά από 100 χρόνια και μαζί με αυτόν θα έχουν εξαφανιστεί πολλά ακόμα ζώα. ‘Πρόκειται για μια μη αναστρέψιμη κατάσταση. Νομίζω ότι είναι πια πολύ αργά’, τόνισε". enet.gr, 10:49 Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010
Ορίστε το λέει κι ο σεβάσμιος καθηγητής: μη αντιστρεπτή κατάσταση!
Ο Αυστραλός σοφός έκανε λόγο και για την περίφημη Ανθρωπόκαινο εποχή για την οποία είπα κάτι και στην προηγούμενη Επικαιρότητα.
Κοίταξα και λιγάκι το Google trends (αν δεν το ξέρετε, να το μάθετε) και βρήκα την πορεία μιμιδιακής διάδοσης της νέας νόσου.
Ενα κλασικό επιδημιολογικό μοτίβο: βολιδοσκοπητικό γιουρούσι στην αρχή για να δοκιμάσουμε τις άμυνες και κατόπιν σταδιακή αλλά ακανόνιστη διείσδυση. Ας είναι καλά οι Χρήσιμοι Ηλιθιοι.
Και μη μου μιλάτε τώρα για "θερμοστάτες" (ξέρετε πολύ καλά τι εννοώ) και μηχανισμούς εξιοσορρόπησης. Είπαμε να αφήσουμε την αλφαβήτα και να κάνουμε λίγη ύλη μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού.
Είναι κάτι σαν τα κληρονομούμενα ακίνητα ένα πράμα. Κληρονομούνται από γονείς σε παιδιά και ξανά από τα παιδιά αυτά στα δικά τους παιδιά, κλπ, κλπ. ad infinitum. Ή σαν τους αντικατοπτρισμούς της ερήμου ένα πράμα. Ή σαν την κατάκτηση του διαστήματος ένα πράμα.
Μια μη αντιστρεπτή μεταβολή.
Λοιπόν κάντε ό,τι έχετε να κάνετε γιατί ακόμα δυο χρόνια σκάρτα μείνανε. Έρχεται η ηλιακή καταιγίδα που θα σαρώσει τη Γη (madata.gr, 8.7.2010) Απίθανο; Μπα! «Οι ειδικοί της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ ερεύνησαν αυτό το σενάριο καταστροφής, με χρηματοδότηση από τη NASA, και λένε πως ο εφιάλτης μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Τη ζημιά θα κάνουν σφαίρες πλάσματος που θα εκτοξευτούν από τον ήλιο και θα διαλύσουν κάθε ενεργειακή υποδομή της Γης, με καταστροφικά αποτελέσματα. ‘Είμαστε όλο και πιο κοντά κι όλο και πιο ξεκάθαρα στο χείλος μιας πιθανής καταστροφής’ λέει ο Ντάνιελ Μπέικερ, ειδικός σε θέματα καιρού στο Διάστημα. Δύσκολα συλλαμβάνει ο ανθρώπινος νους την πιθανότητα ο ήλιος να καταστρέψει ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρώπινης προόδου. Κι όμως μπορεί να συμβεί…. Επιστήμονες… σχολίασαν την έκθεση λέγοντας ότι όλα όσα αναφέρει δεν είναι ένα τρομοκρατικό σενάριο με στόχο να φοβίσει τον κόσμο». [όχι βέβαια, σε ποιον ανώμαλο του πέρασε αυτό από το μυαλό;]
Είδε κι αποείδε η NASA, αντί να κάθεται να σκαρώνει απάτες και να σκηνοθετεί προσσεληνώσεις, είπε να βγαλει κανένα φράγκο αλλιώς. Δύσκολοι καιροί βλέπετε.
«Το πρώτο παιχνίδι από την NASA Learning Technologie, είναι γεγονός! Ονομάζεται Moonbase Alpha και διατίθεται δωρεάν μέσω διαδικτύου. Κεντρική ιδέα του παιχνιδιού, είναι ότι ο παίκτης σε ρόλο αστροναύτη, ζει και εργάζεται στην επανδρωμένη βάση της Σελήνης!» (madata.gr, 8.7.2010)
Οι άλλοι πλανήτες πρέπει να μείνουν στην ησυχία τους.Άραγε θα πρέπει να νοιαζόμαστε γι αυτούς;
«Αναμφίβολα ανησυχείτε για την κατάσταση του περιβάλλοντος στον πλανήτη Γη. Ανησυχείτε όμως για τα εξωγήινα περιβάλλοντα; Έχετε αναρωτηθεί αν εμείς οι άνθρωποι έχουμε το δικαίωμα να πηγαίνουμε όπου θέλουμε και να κάνουμε ό,τι θέλουμε στο διάστημα;»
Για δες βρε παιδί μου κάτι ψαρωτικές ερωτήσεις. Τάδε έφη η δοκτορέσσα Λίντα Μπίλλινγκς. Θυμάστε που έγραφα κάτι για την ιδεολογική κάλυψη και δικαιολόγηση της διαστημικής αδράνειας, εκεί γύρω στο Σεπτέμβριο του 2006; Οι εξελίξεις κινούνται ταχύτατα. «Η πλέον ριζοσπαστική εναλλακτική θα είναι να παρατήσουμε τους πλανήτες στην ησυχία τους, μια για πάντα. Μετά από 25 χρόνια παρακολούθησης της διαστημικής εξερεύνησης και ακόμα περισσότερα παρατήρησης των ανθρώπων να λερώνουν καταστρεπτικά την ίδια τους τη φωλιά, τείνω να υποστηρίξω αυτή την άποψη… Αν δεν μπορούμε να κρατήσουμε τον οίκο μας καθαρό, δεν έχουμε καμία δουλειά να πηγαίνουμε αλλού, πόσο μάλλον να μείνουμε εκεί»
Υπάρχουν και χειρότερα. Προτείνεται σοβαρά ότι η αρχαιολογική έρευνα στις αιγυπτιακές (και άλλες) μούμιες είναι ανήθικη επειδή δεν έχουμε την… συναίνεσή τους. (spiked.com, 28.9.2010) Τι, γελατε; Σε μια πρόσφατη εργασία τους στο επηρεαστικό Journal of Medical Ethics, ο ανατόμος Frank Ruhli κι η ηθικολόγος Ina Kaufmann του Πανεπιστήμιου της Ζυρίχης, αυτό ακριβώς ισχυρίστηκαν.
Η Προέλαση των Ηλιθίων είναι ασταμάτητη. Άραγε πρόκειται για μη αντιστρεπτή μεταβολή; Μετά απ’ όσα είπαμε περί εντροπίας και πιθανής κατάστασης, κρίνετε από μόνοι σας.
Να όμως μερικές ειδήσεις από το Δελτίο Βιοϋστερίας.
* "Τα περιστέρια είναι φορείς επικίνδυνων ιών» (madata.gr, 22.6.2010).
«Σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων στην Ισπανία, ο αστικός μύθος ότι τα περιστέρια αποτελούν εστίες μόλυνσης δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Τα κατά τα άλλα συμπαθή πουλιά, που αποκαλούνται και αλλιώς ‘αρουραίοι με φτερά’, διαπιστώθηκε ότι μεταφέρουν δυο βακτήρια που είναι υπεύθυνα για ασθένειες επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία».
Κατόπιν τούτου, δεν υπάρχει άλλη λύσις
*«Το κινητό είναι πιο βρώμικο και από τουαλέτα" (madata, 29.7.2010).
«Μέχρι και 18 φορές περισσότερα μικρόβια κι από ένα καζανάκι έχει το κινητό τηλέφωνο, σύμφωνα με μελέτη Βρετανών επιστημόνων!... Παρόμοια κατάσταση είχαν διαπιστώσει οι ίδιοι ερευνητές και στα πληκτρολόγια των ηλεκτρονικών υπολογιστών, τα οποία βρέθηκαν με περισσότερα επιβλαβή βακτήρια και από το καπάκι της λεκάνης!»
*«Ουσίες στα αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη ανεβάζουν τη χοληστερίνη» (enet.gr, 7.9.2010).
«Ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή της επίστρωσης των αντικολλητικών μαγειρικών σκευών, καθώς και για την παραγωγή αδιάβροχων υφασμάτων, μπορεί να αυξάνουν το επίπεδο της χοληστερίνης στα παιδιά, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα».
*«Το χλωριωμένο νερό στις πισίνες ‘ίσως αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου’»(in.gr, 14.9.2010).
«Η κολύμβηση σε πισίνες με χλωριωμένο νερό επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα και προκαλεί βλάβες στο DNA που μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν καρκίνο, δείχνει μικρή μελέτη στην Ισπανία». Ο Έλληνας ερευνητής Μιχάλης Κογκεβίνας, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας (CREAL) στη Βαρκελώνη, έσπευσε να διευκρινίσει ότι «δεν συνιστά στον κόσμο να μην κολυμπά σε πισίνες».
Αλίμονο τώρα! «Μακριά από εμένα αυτοί οι χαρακτηρισμοί», όπως λένε και οι Ομιλούσες Κεφαλές των βοθροκαναλιών.
*«Τα βαμπίρ επικίνδυνα για την υγεία των εφήβων» (madata.gr, 27.9.2010).
«Ολο και περισσότεροι έφηβοι τα τελευταία χρόνια αρέσκονται στο να διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία με πρωταγωνιστές βρικόλακες ή να βλέπουν ταινίες με παρόμοιο θέμα. Μπορεί να πρόκειται για νέα μόδα στα εφηβικά γούστα, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα εν λόγω βιβλία και οι ταινίες είναι επικίνδυνα για την υγεία τους. Ερευνα την οποία διεξήγαγε επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ… έδειξε ότι τα πρότυπα που υιοθετούν οι νέοι -κυρίως βιβλία και ταινίες- με ακραίο περιεχόμενο, μπορεί να προκαλέσουν αναστάτωση στην ψυχική τους υγεία».
*«Το κύμα παχυσαρκίας στη Δύση μπορεί να έχει προκληθεί από ιό», (Independent, 21.9.2010).
«Οι ερευνητές ανακάλυψαν νέα στοιχεία για μια ασθένεια που ονόμασαν ‘μολυσματική παχυσαρκία’ (infectobesity) η οποία μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, λίγο πολύ σαν λοίμωξη. Πιστεύεται ότι αιτία είναι ένα στέλεχος αδενοϊού, παραλλαγές του οποίου προκαλούν το κοινό κρυολόγημα».
Άλλωστε το να γίνεις βαμπίρ, είναι μια μη αντιστρεπτή μεταβολή, έτσι δεν είναι; Ή μήπως κάνω λάθος.
Και το κερασάκι της φθινοπωριάτικης τούρτας:
«Ένα ζευγάρι ερευνητών, ένας Ιάπωνας κι ένας Αμερικανός, λένε ότι υπολόγισαν νέα τιμή του π μέχρι τα 5 τρισεκατομμύρια δεκαδικά ψηφία, διπλάσια από το προηγούμενο ρεκόρ». (spacedaily.com, 5.8.2010) Ως γνωστόν το π, ο λόγος της περιφέρειας του κύκλου προς τη διάμετρό του, αρχίζει από το 3,14159 και συνεχίζει επ’ άπειρον χωρίς ποτέ να επαναλαμβάνεται η ίδια σειρά ψηφίων. Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 2,7 τρισεκατομμύρια ψηφία και το κατείχε ένας Γάλλος μηχανικός λογισμικού.
Citius, Altius, Fortius!
Τώρα, αν απορείτε τι σχέση έχει αυτό με τα προηγούμενα, διαβάστε το Άγγιγμα του Μίδα.
Και αυτό (άμα το βρείτε)
Τετελεσμένος Μέλλων
Ή γιατί το παρελθόν δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε
